Ból skroni przy dotyku – zapalenie tętnicy skroniowej.
Ból skroni przy dotyku to bardzo charakterystyczny objaw zapalenia tętnicy skroniowej (ból głowy Hortona). Choroba ta powoduje dużo różnych objawów które łatwo pomylić z inną chorobą. Na szczęście jest też kilka objawów bardzo charakterystycznych. Najbardziej charakterystyczne objawy zapalenia tętnicy skroniowej to ból skroni przy dotyku, czasem chory zauważa pierwsze objawy przy czesaniu włosów. Kolejne charakterystyczne objawy to pogrubienie i tkliwość tętnicy skroniowej lub zaczerwienienie z obrzękiem skóry tej okolicy. Inne rzadsze objawy to ból mięśni unaczynionych przez tętnice skroniową, czyli bóle mięśni głowy i jamy ustnej przy jedzeniu.
Tkliwość tętnicy skroniowej to bardzo charakterystyczny objaw jej zapalenia.
Dlaczego dochodzi to zapalenia tętnicy skroniowej
Po pierwsze jest to element szerszego problemu. Zapalenie tętnicy skroniowej jest często pierwszym objawem olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic. Nie wiemy, dlaczego dochodzi do zapalenia tętnic. Wiemy natomiast że jest to choroba z autoagresji. To znaczy, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki. Stąd często osoby z olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic czasem mają inne choroby z autoagresji jak na przykład choroba Hashimoto, Miastenia gravis czy polineuropatia zapalna. Poza olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnicy skroniowej dochodzi do zajęcia również innych tętnic jak aorta, tętnice podobojczykowe, pachowe itd. Generalnie wszystkie tętnice średniego i grubego kalibru. Częściej chorują kobiety i częściej dochodzi do bólu lewej skroni przy dotyku.
Objawy olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic
Ogólne objawy obejmują stany podgorączkowe i zmęczenie. Pozostałe objawy zależą od miejsca zapalenia tętnic. Najczęściej mamy zapalenie tętnicy skroniowej, a więc tak charakterystyczny ból skroni przy dotyku. Jeżeli dojdzie do zajęcia innych tętnic może dojść do wystąpienia ślepoty (tętnica oczna), udaru mózgu (tętnice mózgu) czy bólów dławicowych serca (tętnice wieńcowe). Na szczęście, jeżeli chorobę rozpozna się szybko i wdroży odpowiednie leczenie to nie dojdzie do takich powikłań. Zapalenie tętnicy skroniowej można pomylić z migreną (tętniący ból głowy w skroni z nadwrażliwością na światło, dźwięki i zapachy), napięciowym bólem głowy (bóle skroni obustronnie), bóle zębów (zajęcie tętnic unaczyniających zęby), zapalenie ucha (współtowarzyszące objawy uszne), zapalenie stawu żuchowowo-skroniowego (ból stawu tylko przy jedzeniu).
Zapalenie tętnicy skroniowej to pierwszy objaw zapalenia wszystkich dużych tętnic.
Bóle głowy Hortona, historyczna nazwa bólu skroni w zapaleniu tętnicy skroniowej
Bóle Hortona dotyczą głównie kobiet po 50 roku życia. Występują średnio u 20 osób na 100 tysięcy populacji. Do bólów głowy Hortona predysponuje palenie papierosów i różnego rodzaje infekcje wirusowe. Stąd taką przypadłość powinniśmy brać pod uwagę w każdym przypadku wystąpienia bólów głowy po 50-ce, po przebytej infekcji i w każdym przypadku bólu skroni przy dotyku.
Diagnostyka zapalenia tętnicy skroniowej
Badania w kierunku zapalenia tętnicy skroniowej obejmują badanie krwi. Podwyższone wartości CRP i OB potwierdzają toczący się proces zapalny. Kolejnym badaniem powinno być badanie USG tętnicy skroniowej. W badaniu tym stwierdza się bardzo charakterystyczny objaw “halo” jako wyraz odcinkowego zapalenia tętnicy. Obecnie odbiega się od pobrania fragmentu tętnicy (biopsja tętnicy skroniowej) do diagnozy. Obraz USG jest tak znamienny, że biopsja jest zarezerwowana dla przypadków niecharakterystycznych.
Zapalenie tętnicy skroniowej leczenie.
Leczenie jest dość proste i skuteczne. Najważniejsze, żeby nie zbagatelizować typowych objawów (ból skroni przy dotyku). Objawy ustępują praktycznie natychmiast po włączeniu sterydów. Najmniej działań niepożądanych i preferowanym steroidem jest Prednizolon (Encorton). Zaczynamy z dużymi dawkami i stopniowo redukujemy do małej dawki podtrzymującej. Niestety najczęściej chory wymaga kilkunastu miesięcy leczenia po czym odstawia się steryd. Choroba jest samoograniczająca się to znaczy, że po okresie 1-2 lat praktycznie kończy się. Oczywiście należy pamiętać o wszelkich powikłaniach takiego leczenia o odpowiednim im przeciwdziałaniu (zapraszam na teleporade). Jeżeli takie leczenie nie pomaga (zdarza się tak niezwykle rzadko) to sięga się po inne leki immunosupresyjne.
Bibliografia: Horton’s Disease: Past and Present Morris Levin, MD* and Thomas N. Ward, MD
