Blog

Czym jest Zespół Guillaina-Barrégo?

Zespół Guillaina-Barrégo to ostre zapalne uszkodzenie wielu nerwów (polineuropatia), następujące często po ciężkiej wirusowej lub bakteryjnej infekcji. Jest też postać o łagodniejszym przebiegu i przewlekłym przebiegu tej choroby (CIDP). Informacje dotyczące pacjentów chorujących na zespół Guillaina-Barrégo w skojarzeniu z zachorowaniem na infekcję wywołaną wirusem SARS-CoV-2 są rzadkie, tym niemniej zdarzają się. Aby dobrze zrozumieć tę dziwnie brzmiącą chorobę, opiszę przypadek pacjenta, który zachorował na zespół GBS po infekcji COVID-19. Jak już wspomniałem, chorobę tę może wywołać każda inna infekcja.

Zespół Guillaina-Barrégo a COVID-19 – analiza przypadku

Opisze przypadek 64-letniego pacjenta z zespołem Guillaina-Barrégo, który miał pozytywny wynik testu PCR na koronawirusa trzy tygodnie przed pojawieniem się początkowych objawów neurologicznych. Pacjent nie skarżył się na poprzedzającą infekcję gorączkę lub objawy ze strony układu oddechowego i pokarmowego. Miał jednak przemijającą utratę smaku i węchu, które pojawiły się 2 tygodnie przed wystąpieniem objawów zespołu Guillaina-Barrégo. W dniu przyjęcia do Oddziału Neurologicznego, pacjent miał następujące objawy, które rozwijały się już od 10 dni: 

• narastające osłabienie siły mięśni,
• utrata czucia,
• mrowienie wszystkich kończyn – zaczynające się od stóp i rąk. 

Jakie badania przeprowadzono?

W badaniu nerwów (badanie przewodnictwa nerwowego – EMG) stwierdzono polineuropatie demielinizacyjną (uszkodzenie osłonki nerwu), co jest najbardziej typowe dla zespołu Guillaina-Barrégo. Z kolei w badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego: rozszczepienie białkowo-komórkowe, czyli zwiększony poziom białka (140 g/L) oraz prawidłową liczbą komórek, co wskazuje na obecność przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym. Ogólne badanie lekarskie było bez odchyleń od normy, pacjent nie miał gorączki, a nowy test PCR w kierunku koronawirusa z jamy ustnej i gardła okazał się być negatywny. Standardowe badania laboratoryjne (pełna morfologia krwi, CRP, stężenie glukozy w surowicy, kreatyny, poziom sodu i potasu, TSH, kinazy kreatynowej i badanie moczu) oraz specjalne badania krwi (serologia Campylobacter jejuni i  Borrelia burgdorferi, HbA1c, ANA, anty-DNA, c-c ANCA, p‐ANCA, HIV, poziom witaminy B12 w surowicy i elektroforeza białka w surowicy) również mieściły się w normalnym zakresie. MRI kręgosłupa szyjnego i badanie rentgenowskie klatki piersiowej nie wykazały patologicznych wyników. 

Dwa dni po przyjęciu pacjent podawał pogorszenie niedowładu i skarżył się dodatkowo na trudności z połykaniem. Natomiast, w kolejnych dniach objawy neurologiczne zaczęły znacząco się poprawiać po włączeniu w leczeniu immunoglobulin (we wlewie dożylnym w dawce 0,4g/kg/dobę podawanej w ciągu 5 dni). Po zakończeniu terapii immunoglobulinami, nastąpił prawie całkowity powrót do zdrowia, co jest na szczęście typowe dla tej choroby.

W zespole  Guillaina – Barrego dochodzi do uszkodzeni mieliny (na rysunku uszkodzenie zaznaczone przerywaną linią).

Koronawirus może powodować wystąpienie zespołu GBS

W opisanym przypadku ciekawe jest, że pacjent łagodnie chorował na COVID-19. To pokazuje, że koronawirus potrafi spowodować wystąpienie zespołu GBS nawet przy łagodnym przebiegu. Jednakże, jest prawdopodobne, że istnieje związek między nasileniem infekcji SARS-CoV-2 a dalszymi konsekwencjami neurologicznymi. 

Zakażenie SARS‐CoV‐2 powoduje głównie gorączkę i ciężką niewydolność oddechową, ale zgłaszano również inne objawy pochodzące z innych narządów (serca, nerek i układu pokarmowego) oraz powikłania neurologiczne. Jest to spowodowane faktem, że SARS‐CoV‐2 jest w stanie wywołać nadmierną reakcję immunologiczną ze zwiększonym poziomem cytokin, takich jak Interleukina‐6 (IL‐6), które są wytwarzane przez aktywowane leukocyty i stymulują kaskadę zapalną prowadzącą do rozległego uszkodzenia tkanek. IL‐6 odgrywa ważną rolę w dysfunkcjach wielonarządowych, często śmiertelnych u pacjentów z COVID‐19. Według literatury możliwym jest, że u pacjentów z ciężkimi objawami COVID‐19 i szybkim pogorszeniem stanu klinicznego, istnieje większe ryzyko wystąpienia poważnych zdarzeń neurologicznych.

Zespół Guillaina-Barrégo – jakie jest rokowanie?

Pozornie poważniejsze objawy ze strony układu oddechowego w ostrej fazie COVID‐19 są związane z cięższą postacią GBS, co jest wynikiem intensywności patologicznej odpowiedzi immunologicznej. Z drugiej strony, poprzedzająca niewydolność oddechowa i powstałe zmiany w płucach sprawiają, że dodatkowe zachorowanie na zespół Guillaina-Barrégo jest szczególnie trudne dla chorego. Zespół GBS na szczęście w porę (jak najwcześniej!) rozpoznany daje możliwość całkowitego wyleczenia. Co więcej zespół Guillaina-Barrégo jest chorobą jednofazową, co znaczy, że można na tą chorobę zachorować tylko raz w życiu i po zakończeniu leczenia więcej się nie powtórzy.