W praktyce fizjoterapeutycznej coraz częściej pojawiają się pacjenci z problemami bólów, zdrętwienia lub mrowienia w obrębie dłoni. Największa efektywność fizjoterapii, a w szczególności terapii manualnej czyli wykonywanej rękami terapeuty, możliwa jest w początkowym i średniozaawansowanym stadium zespołu cieśni nadgarstka (ZCN).
Bardzo istotne jest szersze spojrzenie na ten problem, nie tylko jako ucisku na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka. Takie podejście może zwiększyć skuteczność leczenia, zwłaszcza jeśli prawie połowa przypadków jest określana jako niewiadomego pochodzenia.
Tym, co przyczynia się do powstania problemu zespołu cieśni nadgarstka mogą być zaburzenia powięzi. Można ją porównać do włóknistego opakowania, które otacza i przenika całe ciało, w tym mięśnie, nerwy, naczynia krwionośne, narządy wewnętrzne, a nawet kości.
Elastyczność powięzi, a także jej niezbyt duża grubość, zapewnia prawidłowe działanie tego, co w niej jest zanurzone, czyli wspomnianych mięśni, narządów, naczyń i nerwów.
W wyniku przebytych urazów, zabiegów operacyjnych, stanów zapalnych w narządach tworzą się blizny, które powodują nadmierne siły działające na sieć powięziową, w tym i na zawarte w niej nerwy. Pociągania te mogą działać na nerwy w obrębie ramienia i dłoni nawet z odległych okolic. Objawy zdrętwienia i bólowe w obrębie dłoni mogą wywoływać zarówno siły powodowane przez blizny po złamaniu nadgarstka, jak i po operowanym wyrostku robaczkowym.
Fizjoterapeuta poprzez specjalne testy sprawdza działanie różnych stawów na przebiegu nerwu pośrodkowego badając ich ruchomość oraz siłę mięśniową w różnych okolicach ciała. Najczęściej stwierdzane są pewne zaburzenia. Wyniki tych testów wraz z wywiadem przeprowadzonym z pacjentem, wskazują na miejsca w ciele , które należy poddać działaniu manualnemu. Mogą to być okolice zarówno w obrębie dłoni i nadgarstka, jak i całkiem odległe na szyi lub tułowiu.
Fizjoterapeuta przeprowadza tzw. mobilizacje tkanek miękkich czyli powięzi i zawartych w nich mięśni według różnych technik terapii manualnej. Inne mobilizacje – stawowe w rejonie nadgarstka mają zwiększyć przestrzeń w kanale nadgarstka.
Możliwe są działania miejscowe na kanał nadgarstka różnymi bodźcami fizykalnymi, jak laser, prądy, ultradźwięki, ale jak wykazują badania ich skuteczność jest często niezadowalająca.
Miejscowe ostrzyknięcia sterydowe kanału nadgarstka są często skuteczne tylko w krótkim okresie czasu.
Jako uzupełnienie zabiegów manualnych może być stosowanie plastrowania dynamicznego tzw. tapingu, zmniejszającego napięcie układu powięziowego i przez to objawów bólowych i neurologicznych.
Przy dobrze przeprowadzonej fizjoterapii pacjent często już po pierwszym zabiegu odczuwa ulgę w problemach bólowych i natychmiastową poprawę siły mięśniowej. Jeśli nerw pośrodkowy był uciskany w kanale nadgarstka lub innych miejscach przez dłuższy czas, ustępowanie dolegliwości będzie trwało dłużej, nawet kilka miesięcy.
Skutecznie przeprowadzona fizjoterapia pomaga nie tylko na objawy w obrębie dłoni i nadgarstka, ale i te rozciągające się do okolic łokcia, barku i szyi.
Nawet jeśli fizjoterapia nie przynosi oczekiwanej poprawy i wymagany jest zabieg operacyjny, to wykonane zabiegi przyczyniają się do szybszej rekonwalescencji pooperacyjnej.
Terapeuta po zabiegu chirurgicznym przeprowadza mobilizacje tkanek miękkich i stawowe, a także samej blizny by zapobiec tworzeniu się bliznowca. Dobry efekt daje również plastrowanie dynamiczne.
Fizjoterapia po zabiegu operacyjnym znacząco skraca czas zdrowienia pacjenta.
Ważnym czynnikiem jest utrzymywanie przez pacjenta układu powięziowego w odpowiedniej elastyczności przez ćwiczenia rozciągające. Ważne aby długotrwałe przebywanie w nieruchomych pozycjach np.; za biurkiem lub przed komputerem równoważyć aktywnością fizyczną zapewniającą elastyczność naszemu ciału, a w przypadku ciężkiej pracy fizycznej rozciągać układ mięśniowo- powięziowy.
