Leki na Parkinsona skutki uboczne

Choroba Parkinsona jest związana z upośledzonym wytwarzaniem dopaminy w mózgu. Powoduje to wystąpienie sztywności, spowolnienia, twarz maskowatą i drżenie. Stosowane leki w tej chorobie działają właśnie na układ dopaminowy. Skutki uboczne leków na Parkinsona mogą utrudniać ich stosowanie. Warto znać jakie działania niepożadane są związane z ich stosowaniem i jak sobie z nimi radzić. Niżej przedstawiam najczęstsze skutki uboczne leków dopaminowych i sposoby na rodzenie sobie z nimi. 

Leki na parkinsona i ich skutki uboczne:

Nudności są jednym z najczęstszych skutków ubocznych leków na Parkinsona. W przypadku wszystkich leków dopaminowych mogą wystąpić nudności ale wymioty występują rzadko. Nudności pojawiają się podczas rozpoczynania podawania leku dopaminowego lub podczas zwiększania dawki  leku. Nudności najczęściej często są łagodne i mijają przy kolejnych dawkach. Przyjmowanie leku z jedzeniem może również zmniejszyć nudności, chociaż nie jest to często zalecane. Jednoczesne podawanie z jedzeniem prowadzi do gorszego wchłaniania leków na chorobe Parkinsona. Jeśli pomimo tych środków pacjent nadal odczuwa nudności, można podać lek przeciwwymiotny, taki jak domperydon. Nie wszystkie leki przeciwwymiotne można stosować u pacjentów z parkinsonem. Leki, takie jak metoklopramid i prochlorperazyna, są zwykle przepisywane na nudności, ale oba blokują receptory dopaminy i nasilają objawy parkinsonizmu. Domperydon nie przenika do mózgu, dzięki czemu można go bezpiecznie stosować u pacjentów z chorobą Parkinsona.

Utrata masy ciała jest spowodowana samą chorobą ale może być dodatkowo związana ze stosowaniem leków dopaminowych. Szacuje się, że około połowa pacjentów z parkinsonem spadnie na wadze. Chudnięcie następuje przez cały okres choroby. Zmniejszająca się waga wydaje się być spowodowana bardziej utratą tkanki tłuszczowej niż mięśniowej. Zmniejszona masa ciała i zwiększone ryzyko upadków w miarę zaawansowania choroby Parkinsona naraża pacjentów na złamania szyjki kości udowej. Dlatego ważna jest optymalizacja leczenia dopaminowego ale też suplementacja witaminy D i wapnia.

Istnieją kontrowersje co do tego, czy nadmierna senność jest związana z samą chorobą czy leczeniem farmakologicznym. Prawdopodobnie jest to spowodowane jednym i drugim.  Senność w ciągu dnia może być również spowodowana gorszym snem w nocy. Podczas leczenia nadmiernej senności ważne jest podkreślanie właściwej higieny snu. Pacjenci powinni starać się unikać drzemek i zwiększać aktywność fizyczną w ciągu dnia, aby w nocy można było skonsolidować sen w jeden długi blok. Istotne jest również unikanie używek przed snem i leków uspokajających w ciągu dnia. Pomocne może być zmniejszenie dawki leków dopaminergicznych. Często nie jest to jednak możliwe, ponieważ pacjenci mają wtedy pogorszenie objawów choroby Parkinsona. Suplementacja melatoniny jest również pomocna. 

Obrzęki obwodowe są skutkiem ubocznym stosowania amantadyny ale również występują po agonistach dopaminowych (ropinirol, pramipexol, piribedil, rotygotyna i inne). Przyczyna tych działań niepożadanych jest niejasna. Obrzęk obwodowy będący następstwem stosowania leków na chorobe Parkinsona nie zawsze wymaga leczenia, zwłaszcza jeśli jest łagodny. Pacjenci mogą jednak mieć problemy z dopasowaniem się stopy do butów, a niektórzy mogą mieć nawet trudności z chodzeniem. Na szczęście obrzęk znika po odstawieniu leku. Niestety obrzek nie jest zależny od dawki, zmniejszenie dawki zwykle nie pomaga. Wielu lekarzy stosuje diuretyki, jeśli pacjenci nie radzią sobie bez tych leków. 

Podczas stosowania agonistów dopaminy mogą wystąpić niepohamowane zachowania prowadzące do hazardu, nadmiernych zakupów, patologicznego jedzenia lub zażywania leków czy hipersexualności. Pacjentów należy poinformować o możliwości wystąpienia tego typu zachowań przed rozpoczęciem podawania agonisty dopaminy. Gdy pacjenci rozpoczną leczenie agonistą, identyfikacja kompulsywnych zachowań może być trudna, ponieważ rzadko zgłaszają się oni dobrowolnie. Często konieczne jest potwierdzenie relacji pacjentów z innymi członkami rodziny. Odstawienie lub zmniejszenie dawki agonisty dopaminy jest dobrym rozwiązaniem.

Wymienione zaburzenia psychiczne najcześciej występują w zaawansowanej postaci choroby przy współistniejących objawach dementywnych. Tym niemniej leki dopaminowe dorzucają swoje 3 grosze do tego problemu. Pierwszym krokiem w przypadku takich zaburzeń jest zmniejszenie dawek leków przeciw chorobie Parkinsona. Jednak gdy halucynacje lub urojenia są poważne, może być konieczne natychmiastowe dodanie klozapiny lub kwetiapiny w połączeniu ze zmniejszaiem dawki leków parkinsonowskich. Zalecana kolejność odstawiania tych leków to leki antycholinergiczne, inhibitory MAO, amantadyna, agoniści dopaminy, inhibitory COMT i wreszcie lewodopa. 

Podsumowanie

Najwłaściwszym postępowaniem przy wystąpieniu skutków ubocznych stosowanych leków na Parkinsona jest ich odstawienie lub zmniejszenie dawki. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Dzieje się tak dlatego że tracimy możliwości kontroli typowych objawów choroby. Tym niemniej istnieje szereg strategi radzenia sobie z tymi problemami. 

References

Chou KL. Adverse events from the treatment of Parkinson’s disease. Neurol Clin. 2008 Aug;26(3 Suppl):S65-83, vi. doi: 10.1016/j.ncl.2008.05.003. PMID: 18774443.

Sending
Ocena
5 (1 głos)
Udostępnij post:

Dodaj komentarz

Dr n. med. Sebastian Szklener

Lekarz specjalista neurolog. Od wielu lat specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu choroby Parkinsona, Migreny, Miasteni i Polineuropatii. Umów się na TELEPORADE