Czy Parkinson jest dziedziczny? Jeśli masz w rodzinie kogoś z tą chorobą, z pewnością zadajesz sobie to pytanie. Myślisz również o innych osobach w rodzinie – swoich dzieciach czy rodzeństwie. W tym artykule dowiesz się, czy Parkinson jest dziedziczny i jakie są czynniki ryzyka rozwoju choroby.
Czy Parkinson jest dziedziczny
Badania wykazują, że niektóre przypadki są spowodowane przez mutacje genetyczne. Jednak rzadko dziedziczy się Parkinsona. Choroby dziedziczne to te, które są przekazywane od rodziców do dzieci poprzez geny. Choroba genetyczna może być dziedziczna, ale niekoniecznie musi być. Niektóre choroby genetyczne są spowodowane przez losowe mutacje, których nie dziedziczy się od rodziców.
Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku Parkinsona o wczesnym początku. Tu istnieje większe ryzyko, że choroba została odziedziczona, ale nie wynosi ono 100%.
Jeżeli masz w rodzinie rodzica lub rodzeństwo z chorobą Parkinsona, oznacza to, że masz nieznacznie większe ryzyko wystąpienia choroby.
Zasadniczo tylko 10% do 15% osób z chorobą Parkinsona ma kogoś w rodzinie, kto choruje lub chorował. Dla reszty, powód rozwinięcia się choroby jest nieznany.
Według badań przyczyną choroby Parkinsona jest połączenie czynników środowiskowych i genetycznych.
Czy Parkinson jest dziedziczny – geny odpowiedzialne za rozwój choroby
Oto lista genów powiązanych z większym ryzykiem choroby Parkinsona:
- GBA,
- LRRK2,
- PARK2,
- PARK6,
- PARK7,
- CYP2D6,
- DNAJC13,
- CHCHD2,
- TMEM230,
- RIC3,
- SYNJ1,
- DNAJC6,
- VPS13C,
- PTRHD1,
- PODXL,
- RAB39B,
- UCHL1,
- jak również SNCA.
Czy choroba parkinsona jest dziedziczna, jeśli mam gen związany z chorobą
To, że masz mutację genetyczną związaną z chorobą Parkinsona, niekoniecznie oznacza, że zachorujesz. Niektóre mutacje niosą za sobą większe ryzyko, ale żadna nie oznacza 100% ryzyka rozwoju choroby. Istnieje wiele mutacji, które zwiększają ryzyko tylko o niewielki procent. Naukowcy wciąż poszukują innych czynników (środowiskowych czy innych mutacji), które zwiększają ryzyko lub chronią kogoś z mutacją przed rozwojem choroby Parkinsona. Ryzyko związane z konkretną mutacją najlepiej omawiać jest z lekarzem genetykiem.
Parkinson – przyczyny
W większości przypadków nie udaje się znaleźć wyjaśnienia, dlaczego doszło do rozwoju choroby. Naukowcy odkryli jednak wiele potencjalnych powodów. Wystąpienie każdego z nich zwiększa ryzyko rozwoju Parkinsona:
- mutacje w konkretnych genach związanych z chorobą,
- posiadanie historii rodzinnej lub członka rodziny pierwszego stopnia (rodzic, rodzeństwo) z chorobą Parkinsona,
- starszy wiek, w szczególności powyżej 60 lat,
- narażenie na kontakt z herbicydami i pestycydami,
- płeć męska,
- a także uraz głowy w przeszłości.
Naukowcy sugerują, że herbicydy i pestycydy używane w rolnictwie oraz zanieczyszczenia przemysłowe i związane z ruchem drogowym mogą przyczyniać się do rozwoju choroby. Na razie wyniki badań nie są jednak jednoznaczne.
Parkinson – dziedziczenie a parkinsonizm
Parkinsonizm to pojęcie określające parasol objawów, takich jak:
- po pierwsze: drżenia,
- po drugie: sztywność mięśni (powodująca występowanie twarzy maskowatej),
- po trzecie: powolne ruchy.
Choroba Parkinsona należy do najczęściej występującego rodzaju parkinsonizmu. Jednakże istnieją również rzadsze typy, dla których można określić konkretną przyczynę.
Należy do nich parkinsonizm wywołany przez:
- leki – gdzie objawy rozwijają się po przyjęciu określonych medykamentów, takich jak niektóre rodzaje leków antypsychotycznych. Zwykle stan chorego poprawia się po zaprzestaniu kuracji lekiem, który wywołał objawy,
- inne postępujące choroby mózgu – takie jak postępujące porażenie nadjądrowe, zanik wieloukładowy i zwyrodnienie korowo-podstawne,
- jak również choroba małych naczyń mózgowych – w której przebiegu seria małych udarów powoduje śmierć pewnych części mózgu.